Zadłużenie Olecka, powiatu i gmin. Ranking “Wspólnoty”

Pismo  Samorządów Terytorialnych “Wspólnota” opublikowało właśnie kolejny “Ranking zadłużenia samorządów 2014”. To ciekawe zestawienie pokazuje w jakim stanie są finanse publiczne poszczególnych województw, powiatów, miast i gmin. 

 

Jak zauważają autorzy rankingu po kilku latach względnej stagnacji zadłużenie samorządów wzrasta. Obecnie wynosi ono już ponad 70 mld. zł. Czy to dużo? Zależy jak się na to spojrzy. Jeśli pieniądze te zostały przeznaczone na inwestycje, które w dłuższej perspektywie przyniosą wymierne korzyści (nie tylko finansowe) lokalnym społecznościom, to nie powinno być problemu. Wszak bez pożyczek trudno dziś o poważne lokalne inwestycje. Pytanie tylko ile z tych 70 mld. zł. zostało wydane na realizacje tzw. “pomników władzy”. Tego niestety autorzy raportu nie piszą, bo prawdę powiedziawszy to się dopiero okaże w przyszłości. 

 

W samym fakcie zaciągania pożyczek i zadłużania miast czy powiatów nie ma niczego zdrożnego. Bez zewnętrznego zastrzyku kapitału trudno o realizację nowatorskich pomysłów. I jeśli tylko okażą się one potrzebne, ważne to w przyszłości spłacą się one po wielokroć. Gorzej jeśli są to inwestycje nietrafione. Wtedy nawet głupio wydane 5 zł. urasta do rangi problemu. Bo owe 5 zł. powiększone o odsetki i inne koszty musimy oddać. My mieszkańcy. Wszyscy bez wyjątku. Warto więc się czasami zastanowić czy ab na pewno dana inwestycja, choć wydaje się atrakcyjne w dłuższej perspektywie jest nam potrzebna.

 

Wracając do raportu autorzy przygotowali nam ciekawe zestawienie w którym z jednej strony pokazują “zadłużenie na koniec roku 2014 wyrażone jako procent łącznych dochodów budżetowych – wskaźnik ten nawiązuje do limitów wynikających z ustawy o finansach publicznych w jej starym brzmieniu”. Z drugiej “przeciętną wielkość nadwyżki operacyjnej” czyli zdolność kredytową samorządu. W pierwszy przypadku wyższa wartość oznacza wyższe zadłużenie, w drugim przypadku odwrotnie. 

Co ciekawe jak dowodzą autorzy zestawienia najmniej zadłużone są gminy wiejskie, ale też ich zdolność kredytowa jest znacznie niższa niż gmin miejskich. Z kolei najbardziej zadłużone pozostają wielkie miasta, ale one z kolei posiadają zazwyczaj najwyższą zdolność kredytową, co w praktyce oznacza mniejsze kłopoty ze spłatą obecnego zadłużenia. Przynajmniej na razie. 

Czas na konkrety czyli jak na tle innych województw, powiatów i gmin wpadło Olecko. I tak województwo warmińsko – mazurskie zajmuje jedno z ostatnich miejsc (13) jeśli chodzi o stopień zadłużenia z wynikiem 31,21%. Liderem pozostaje województwo mazowieckie z wynikiem ponad dwukrotnie wyższym niż nasz – 66,65%. Ostatnie miejsce w tym zestawieniu ze zdumiewającym wynikiem 3,91% zajmuje podlaskie.

W zestawieniu zdolności kredytowej (przeciętną wielkość nadwyżki operacyjnej) jako województwo zajmujemy, niskie 13 miejsce z wynikiem 9,03%. Na pierwszym miejscu znajduje się województwo pomorskie (16,79%), na drugim wielkopolskie (14,38%), a stawkę zamyka zachodniopomorskie (8,33). Warto zauważyć, że w tym przypadku województwo mazowieckie uplasowało się tuż za naszymi plecami (8,38%).

Spośród 18 miast wojewódzkich najmniejsze zadłużenie posiada Olsztyn (24,73%), ale i zdolność kredytowa stolicy naszego województwa też nie jest najwyższa. Ledwo 9,02% co daje 10 miejsce. Nie zazdrościmy mieszkańcom Torunia, których dług wynosi 95,34%, ale miasto to ma też najlepszy wskaźnik przeciętnej wielkości nadwyżki operacyjnej 14,34% czyli nie jest chyba tak źle, jak się wydaje.

Powiat olecki zajmuje dość wysokie 80 miejsce (na 314) jeśli chodzi o zadłużenie (36,13%). To poprawa w stosunku do poprzednich lat, przynajmniej jeśli chodzi o pozycję rankingową. W 2013 roku zajmowaliśmy 74 pozycję, a rok wcześniej 75. Na czele stawki znajduje się powiat wałecki (zachodniopomorskie) z “niezłym” wynikiem 76,04%. Na 20 miejscu uplasował się powiat ełcki (50,44%), a na 133 gołdapski (26,55%).

 

Zdolność kredytowa naszego powiatu daje nam 189 pozycję (5,33%), ale znacznie niżej jest powiat gołdapski (279 i 3,01%) i ełcki (298 i 2,22%).

Miasta powiatowe. Tutaj jeśli chodzi o zadłużenie bardzo wysoką 29 pozycję zajmuje Gołdap (50,50%). Olecko znalazło się także na dość wysokim, 78 miejscu (40,25%). Ełk odnajdziemy na 118 pozycji (35,53%). W pierwszej trójce najbardziej zadłużonych miast, na ostatnim miejscu wątpliwego podium wylądował Pisz (78,69%). Prym wiedzie jednak Kamień Pomorski z wynikiem 89,54%. Brawo. 

Ełk może pochwalić się bardzo dobrym wskaźnikiem przeciętnej wielkości nadwyżki operacyjnej – 14,69% co daje 24 pozycję w rankingu. Gołdap zajmuje 71 miejsce (11,31%), a Olecko dopiero 228 z wynikiem 6,10%. 

Gminy wiejskie. I tutaj rzeczywiście nie jest najgorzej. Najwyżej w klasyfikacji (423 pozycja) jest gmina Świętajno z wynikiem 36,76%. Ale w tym przypadku ranking nie rozróżnia czy chodzi o Świętajno w powiecie oleckim czy szczycieńskim, dlatego warto odnotować, że po raz drugi Świętajno pojawia się na miejscu 1249 z poziomem zadłużenia 12,35%. Kowale Oleckie zajmują 891 pozycję z wynikiem 23,09%, a Wieliczki 966, z  20,97%. Sklasyfikowano ponad 1540 gmin. 

W sumie można powiedzieć, że tragedii nie ma, ale powodów do satysfakcji także nie za dużo. Najważniejsze jednak jest to czy pieniądze, które pożyczyliśmy i które jeszcze pożyczymy przyniosą naszemu miasto tak długo oczekiwany rozwój. Co na ten temat sądzicie?