Krótkie historie. Archiwa: Bertillon i emigracja kobiet w latach 1930-35
Archiwa: Bertillon i emigracja kobiet w latach 1930-35
O przeszłości dowiadujemy się czasem z przedziwnych źródeł. Parę lat temu francuskie Archiwa Narodowe odtajniły zbiory policyjne z XIX i początków XX wieku wraz z licznymi fotografiami Alphonsa Bertillon’a. Alphons Bertillon jako pierwszy zaczął tworzyć fotografie do raportów policyjnych. Co ciekawe, pierwsze fotografie do francuskich kronik policyjnych były bardzo wystudiowanymi portretami wszelkiej maści bandytów, których Alphonse Bertillon przedstawiał bardzo wytwornie. Te upublicznione fotografie otworzyły furtkę dla nowych, z wielu powodów dopiero teraz dostępnych źródeł wiedzy. Takim efektem nowych źródeł wiedzy jest również wydana w 2015 roku pozycja książkowa, która dotyczy emigracji polskich kobiet do Francji na początku lat trzydziestych XX wieku. Jest to pozycja na tyle ciekawa, iż przedstawia świat dotychczas bardzo mało znany, emigrację zarobkową kobiet z obszarów wiejskich.
“Polonaises aux champs” – Polki w polu, to niezwykle ciekawy zapis tamtych czasów, życia kobiet, które w wyniku trudności zdecydowały się wyjechać za granicę i pracować ciężko na francuskich gospodarstwach w departamencie Indre i Loary. Oddalone od swoich rodzinnych stron, a także od wszelkiego towarzystwa, skazane były na łaskę i niełaskę swoich chlebodawców, na samotność. Książka umożliwia przeniknięcie tych przeszłych światów dzięki listom, które zostały po polskich emigrantkach. Korespondencja była dla nich jedyną łącznością z krajem, z rodzinami, jedyną formą poskarżenia się, lub pochwalenia. Korespondencja zachowała się dzięki temu, iż te kobiety, w większości niepiśmienne, korzystały z pomocy pisarza-tłumacza powołanego przez rząd francuski dla ułatwienia im życia, ale być może również dla ogólnej wiedzy o atmosferze panującej w środowiskach emigrantów.
Książka “Polonaises aux champs” jest efektem wspólnej pracy polskich i francuskich historyków oraz literaturoznawców (Uniwersytet Lille III oraz Uniwersytet Besançon). Autorki: Janine Ponty, Maryla Laurent i Sylvie Aprile przetłumaczyły te zarchiwizowane listy z języka polskiego, przybliżając tym samym francuskim czytelnikom niezwykle trudne i skomplikowane czasy międzywojenne. Polskie emigrantki lat trzydziestych najczęściej nie wytrzymywały odosobnienia i trudnych warunków, emigrowały na północ Francji, gdzie funkcjonowały społeczności polskich emigrantów zatrudnionych w kopalniach. Tam też odnajdywały łatwiejsze życie oraz nierzadko szczęście osobiste.
