Bezdomność
Trwa zima. Jest jaka jest, pewnie zrobi się w końcu jeszcze zimniej. Krajowe i i regionalne urzędy apelują w sprawie osób bezdomnych. Bezdomność jest większym problemem w dużych aglomeracjach, w małych wpisuje się najczęściej we wszystkim znane historie i łatwość wydawania wyroków. Mówi się powszechnie, że tak naprawdę z bezdomnością będzie miało do czynienia na co dzień dopiero dzisiejsze pokolenie. Jest to poniekąd związane z rynkiem pracy, łatwością otrzymywania kredytów i natychmiastowym spełnianiem marzeń ulokowanych w przyziemnych sprawach oraz z tym, że los bardzo łatwo potrafi się odwrócić i, że bardzo łatwo stracić wtedy wszystko. Kiedy zaś straci się wszystko to wychodzenie z ubóstwa jest niezwykle trudne.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Pomocy i Integracji Społecznej opracowując diagnozy dotyczące bezdomności widzi złożoność problemu. Bezdomność wynika z różnych, często nakładających się na siebie przyczyn: utrata pracy, mieszkania, oszczędności i wsparcia, świadomy wybór istnienia poza funkcjonującym systemem, czy też wyuczone postawy roszczeniowe oraz aspołeczne, konflikty rodzinne, dyskryminacja, problemy psychiczne i uzależnienia. Często wśród ludzi funkcjonuje stereotyp bezdomnego, człowieka, który nie chce podporządkować się “zdrowemu” społeczeństwu, takie stereotypy zresztą często były w historii świata chętnie wykorzystywanie. Ciekawą formą przyjrzenia się problemowi są “Debaty Jana Nowaka Jeziorańskiego”, w których to głos zabrały osoby zainteresowane, bezdomne oraz osoby “domne”. Faktem jest, iż bezdomności może doświadczyć każdy, a osoby próbujące z niej wyjść charakteryzują się osłabieniem psychicznym, natrafiają na wiele problemów natury biurokratycznej, na zachowania innych, którzy nie traktują tych osób jak pełnoprawnych obywateli. Nie jest łatwo. W społeczeństwie polskim jest zakorzenione błędnie przeświadczenie, iż bezdomny musi być uzależniony lub wywodzić się ze środowiska kryminalnego. Tak też i jest, ale nie zawsze. Mówi się też, że bezdomny jest bezdomnym z wyboru, całkowicie odpowiedzialnym za swój los. Jest to typowa postawa woluntarystyczna, która przesadnie akcentuje rolę woli w życiu człowieka.
Pewne zachowania, które przypisuje się bezdomnym są też i typowe dla wielu innych ludzi. Postawa roszczeniowa czy też chociażby wyuczona bezradność to zachowania, które widzimy w niezliczonych przypadkach wokół siebie. Kloszard, włóczęga, wagabunda (we Francji: SDF, lub cheminau czyli osoba, która przemierza drogę) to różnorodne określenia na dosyć odmienne stany bezdomności. W Ameryce wciąż jest popularny styl życia hobos czyli wędrownych pracowników bez domu. Osoby bezdomne często mają pracę, lub się o nią starają, nie jest to jednak praca, która pozwala na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Porównując sytuację w kraju z innymi państwami warto zauważyć, iż jest ostatnio obserwowany wielki wzrost bezdomności w Japonii (różnorodne podstawy), zaś we Francji około 70% bezdomnych w wieku 16-18 lat to młode kobiety.
E.K.
